Άγιοι Θεόδωροι
Βρίσκεται στην πλατεία Κλαυθμώνος (Παλαιότερα οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν ήταν μόνιμοι. Έτσι κάθε φορά που άλλαζε η κυβέρνηση γίνονταν απολύσεις. Οι απολυμένοι μαζεύονταν στην πλατεία και έκλαιγαν, έτσι προέκυψε το όνομα της πλατείας).
Παρόλο που δεν υπάρχει ομοφωνία για τη χρονολογία που χτίστηκε ο ναός, από την τεχνοτροπία του και κάποιες εντειχισμένες επιγραφές οι επιστήμονες κατέληξαν ότι ο ναός είναι κτίσμα των μέσων του 11ου αι. Στη θέση της σημερινής εκκλησίας υπήρχε άλλη, παλαιότερη, μια από τις δώδεκα που, σύμφωνα με την παράδοση, ανήγειρε στην ιδιαίτερη πατρίδα της η αυτοκράτειρα Ευδοκία (+ 460). Το κτίσμα αυτό όπως αναφέρει η εντοιχισμένη επιγραφή είχε ερημώσει.
Ανήκει στον τύπο του δικιόνιου εγγεγραμμένου ναού, αλλά σε μία ιδιαίτερη παραλλαγή: Ο οκταγωνικός και με δίλοβα μικρά παράθυρα τρούλος στηρίζεται ανατολικά σε δύο κίονες και δυτικά σε δύο πεσσούς, οι οποίοι είναι ενσωματωμένοι στον δυτικό τοίχο. Χαρακτηριστική είναι η επιμελημένη πλινθοπερίκλειστη τοιχοποιία της εκκλησίας, που έχει διακόσμηση με κουφικά γράμματα, φυτά, ζώα κλπ.
Το κωδωνοστάσιο είναι μεταγενέστερο.
Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 υπέστη όπως και άλλες εκκλησίες της Αθήνας πολλές φθορές. Το 1840 πραγματοποιήθηκε η πρώτη επισκευή στο κόστος της οποίας συμμετείχαν πολλοί ανάμεσα τους και οι βασιλείς Όθων και Αμαλία. Το 1910, κατά την πλακόστρωση του Ναού, βρέθηκαν κάτω από το δάπεδο τάφοι και το 1967 κατά τη διάρκεια συντήρησης βρέθηκαν από την Αρχαιολογική Υπηρεσία άλλοι δεκαέξι τάφοι και τμήμα μωσαϊκού δαπέδου ρωμαϊκής εποχής.
Η εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων έχει χαρακτηρισθεί από ειδικούς ως το καλύτερο βυζαντινό μνημείο της πόλης.
Πηγές:
